Chỉ hơn hai năm trước, Kenya, quê hương của những huyền thoại như Eliud Kipchoge và nhiều nhà vô địch khác, đã phải đối mặt với một cuộc khủng hoảng lớn khi Đơn vị toàn vẹn điền kinh (AIU) cân nhắc việc đình chỉ tất cả các vận động viên của nước này do tình trạng vi phạm doping tràn lan.

Chỉ trong một năm, các vận động viên Kenya chiếm 40% các trường hợp dương tính với doping trên toàn cầu. Tuy nhiên, sự can thiệp của chính phủ Kenya đã giúp ngăn chặn việc đình chỉ toàn diện, với các nhà chức trách vào cuộc để kiềm chế xu hướng đáng lo ngại trên toàn quốc.

Hiện nay, một cuộc tranh cãi mới lại nổi lên, lần này tập trung vào hành vi khai man tuổi tác của các vận động viên Kenya.

Các cuộc điều tra tập trung vào Giải vô địch điền kinh thế giới U20 năm ngoái được tổ chức tại Lima, Peru, nơi nhiều vận động viên, bao gồm một số vận động viên Olympic, bị cáo buộc đã cung cấp giấy tờ giả để trông trẻ hơn tuổi thực tế.

Nếu được xác nhận, vụ bê bối này có thể gây ra hậu quả nghiêm trọng hơn cả việc sử dụng doping.

Trong khi sử dụng doping là hành vi vi phạm đạo đức chủ yếu liên quan đến các vận động viên cá nhân thì việc làm giả tuổi lại cho thấy một vấn đề mang tính hệ thống liên quan đến nhiều bên ở các cấp độ khác nhau của môn thể thao này.

Cuộc điều tra hiện đang được Athletics Kenya (AK) chỉ đạo, với Giám đốc Phát triển Thanh thiếu niên Barnaba Korir tiết lộ rằng “khoảng ba mươi trường hợp đã được xác định, không chỉ liên quan đến các vận động viên mà còn cả phụ huynh, huấn luyện viên và giáo viên đã cung cấp những manh mối đáng tin cậy và tiết lộ những điều đáng lo ngại”.

Trong Giải vô địch U20 thế giới, Liên đoàn điền kinh thế giới đã thực hiện các quy định nghiêm ngặt yêu cầu tất cả các vận động viên phải đăng ký trước ngày 30 tháng 6 năm 2024 và nộp đơn xin hộ chiếu trước ngày 7 tháng 7.

Tuy nhiên, các cuộc điều tra sau đó phát hiện ra rằng nhiều giấy khai sinh và hộ chiếu đã bị thay đổi để làm cho các vận động viên trông trẻ hơn. Để ứng phó, AK đã làm việc với các viên chức nhập cư và cơ quan đăng ký dân sự để xác minh tính xác thực của các tài liệu này.

“Trước khi cấp hộ chiếu, hộ chiếu phải luôn được cơ quan đăng ký dân sự cho phép”, Korir giải thích. “Trong nhiều trường hợp, quy trình đó đã bị bỏ qua, dẫn đến việc làm giả tài liệu”.

Để khám phá sự thật, AK đã bắt đầu liên hệ với các bệnh viện nơi các vận động viên chào đời để đối chiếu giấy khai sinh. Một số vận động viên trẻ đã thừa nhận rằng họ đã bị cha mẹ, huấn luyện viên hoặc giáo viên ép khai gian tuổi.

Khi cuộc điều tra sắp kết thúc, mọi con mắt đổ dồn về AIU và World Athletics để có phán quyết cuối cùng. Với các cuộc thi quốc tế lớn đang đến gần, cả Kenya và các vận động viên liên quan đều phải đối mặt với hậu quả nghiêm trọng.

“Đây là một cuộc chiến khó khăn”, Chủ tịch AK Jack Tuwei cho biết. “Nhưng cũng giống như chúng tôi đã giải quyết vấn nạn doping, chúng tôi sẽ vượt qua thử thách và bảo vệ sự toàn vẹn của thể thao Kenya trên trường thế giới”.